6932-705747 (για ραντεβού) ckarkos@hotmail.com

– Ανευρύσματα αορτής –

Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής

Ο αγγειοχειρουργός Χρήστος Κάρκος έχει εξαιρετική εμπειρία στη χειρουργική των ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής έχοντας δουλέψει πολλά χρόνια στη Μεγάλη Βρετανία και σε ένα από τα πλέον φημισμένα αγγειοχειρουργικά κέντρα παγκοσμίως με παράδοση στην αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Λέστερ (Leicester Royal Infirmary). Εκεί εργάστηκε υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Robert Sayers και του επεμβατικού ακτινολόγου Guy Fishwick, πρωτοπόρους στο τομέα της ενδαγγειακής χειρουργικής των ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής. Μάλιστα, το Leicester ήταν από τις πιο παραγωγικές αγγειοχειρουργικές μονάδες που συμμετείχαν στην πολυκεντρική μελέτη EVAR 1 έχοντας συνεισφέρει ως κέντρο το μεγαλύτερο αριθμό ανευρυσμάτων (148 ασθενείς) στη Μεγάλη Βρετανία.

Για να διαβάσετε τη μελέτη EVAR 1 που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο LANCET πατήστε το παρακάτω link: Endovascular versus open repair of abdominal aortic aneurysm in 15-years’ follow-up of the UK endovascular aneurysm repair trial 1 (EVAR trial 1): a randomised controlled trial.

Επίσης, ο αγγειοχειρουργός Χρήστος Κάρκος συμμετείχε τα τελευταία 3 χρόνια ως εκπρόσωπος της Ελλάδας στη συγγραφή των κατευθυντήριων οδηγιών της Ευρωπαϊκής Αγγειοχειρουργικής Εταιρίας (European Society of Vacular Surgery, ESVS) για την αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής. Οι οδηγίες δημοσιεύτηκαν στις αρχές του 2019, ανανεώνοντας τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Αγγειοχειρουργικής Εταιρίας που είχαν δημοσιευτεί για πρώτη φορά το 2011. Για να διαβάσετε τις κατευθυντήριες οδηγίες, πατήστε το εξής link: Management of Abdominal Aortic Aneurysms Clinical Practice Guidelines of the European Society for Vascular Surgery

Τώρα, λίγα λόγια για τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής:

Ανοικτή χειρουργική αποκατάσταση ενός ανευρύσματος κοιλιακής αορτής (εικόνα 1)
Η προγραμματισμένη ανοικτή αποκατάσταση ενός ανευρύσματος κοιλιακής αορτής είναι μια μεγάλη επέμβαση που έχει θνητότητα μέχρι και 10%. Χρειάζεται γενική νάρκωση, διάνοιξη της κοιλιάς και διακοπή της κυκλοφορίας στα κάτω άκρα με αορτικές αγγειολαβίδες σαν «μανταλάκια» (εικόνα 1). Ανοίγουμε το σάκο, ράβουμε ένα σωληνωτό μόσχευμα κεντρικά και περιφερικά, και, στη συνέχεια, αφού αποκαταστήσουμε την κυκλοφορία, περιτυλίγουμε το μόσχευμα ράβοντας το σάκο γύρω από αυτό.

(Εικόνα 1. Ανοικτή χειρουργική αποκατάσταση ενός ανευρύσματος κοιλιακής αορτής)

Ενδοαυλική αποκατάσταση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής (εικόνα 2)
Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη μετατόπιση προς την ελάχιστα επεμβατική χειρουργική, τη λεγόμενη “ενδαγγειακή” ή “ενδοαυλική” αποκατάσταση ενός ανευρύσματος κοιλιακής αορτής (εικόνα 2). Αυτή γίνεται, συνήθως, με τοπική αναισθησία ή περιοχική (επισκληρίδιο ή ραχιαία) αναισθησία και με δύο μικρές τομές στις βουβωνικές χώρες. Υπό ακτινοσκόπηση, το ενδοαυλικό μόσχευμα προωθείται από τις μηριαίες αρτηρίες και εκπτύσσεται εντός του σάκου στεγανοποιώντας έτσι το ανεύρυσμα από τη συστηματική κυκλοφορία.
(Εικόνα 2. Ενδοαυλική αποκατάσταση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής. Γίνονται δύο μικρές τομές στις βουβωνικές χώρες (1), υπό ακτινοσκόπηση, προωθείται και εκπτύσσεται (από δεξιά) ο κορμός και (από αριστερά) το σκέλος (2) και η συναρμολόγησή τους γίνεται εντός του σάκου του ανευρύσματος (3). Δείτε πώς φαίνεται στην αξονική τομογραφία ένα διχαλωτό ενδοαυλικό μόσχευμα 20 μέρες μετά (4-5)).
Ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής

Ασθενής 62 χρονών με ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής. Ένιωσε ξαφνικό πόνο στην κοιλιά και στη μέση, λιποθύμησε και τον πήγαν στο τοπικό Κέντρο Υγείας. Διακομίστηκε σε κατάσταση αιμορραγικού shock με πολύ χαμηλή πίεση και με ελαττωμένο επίπεδο συνείδησης. Η αξονική του έδειξε ένα τεράστιο ανεύρυσμα που είχε σπάσει και αιμορραγούσε μέσα στην κοιλιά (εικόνα A, B, C). Έγινε επείγουσα ενδοαυλική αποκατάσταση με την οποία αποκλείστηκε το ανεύρυσμα και σταμάτησε η αιμορραγία. Παρά τη βαριά κατάσταση, ο ασθενής επιβίωσε. Η ρήξη του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής είναι μια καταστροφική επιπλοκή με 9 στους 10 ασθενείς να πεθαίνουν. Αξονική τομογραφία 10 μέρες μετά δείχνει ήδη μείωση του αιματώματος (εικόνα D, E), ενώ 14 μήνες μετά το ανεύρυσμα έχει συρρικνωθεί και σχεδόν εξαφανιστεί (εικόνα F, G, H). Ο ασθενής παραμένει καλά 8 χρόνια μετά.

Ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής (εικόνα 3)
(Εικόνα 3. Ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής)

Στα χέρια ειδικών και σε οργανωμένα κέντρα, η ενδοαυλική αποκατάσταση είναι δυνατή ακόμα και σε περιπτώσεις ρήξης ανευρύσματος κοιλιακής αορτής με εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Προηγμένη ενδαγγειακή χειρουργική για παρανεφρικά ανευρύσματα κοιλιακής αορτής

Τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής με “κοντό” ή και καθόλου κεντρικό αυχένα, γνωστά ως “juxtarenal” ή “pararenal” aneuryms, δεν έχουν ικανοποιητική ζώνη στήριξης κεντρικά και, επομένως, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ενδαγγειακά με τις συνηθισμένες ενδοαυλικές τεχνικές. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η χρήση παράλληλων μοσχευμάτων (“parallel grafts”) στις νεφρικές ή σπλαγχνικές αρτηρίες με τη μορφή “chimney” ή “periscope” (σαν “καπνοδόχο” ή “περισκόπιο”) μπορούν επεκτείνουν τις ενδείξεις για ενδοαυλική αποκατάσταση. Έτσι, σήμερα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ενδαγγειακά ανευρύσματα που παλιότερα είχαν ως μόνη θεραπευτική επιλογή το ανοικτό χειρουργείο (εικόνα 4).

Εικόνα 4. Τεχνική chimney (“δίκην καπνοδόχου”) για την αποκατάσταση παρανεφρικού ανευρύσματος κοιλιακής αορτής.

Ένας ασθενής, 84 ετών, είχε συμπτωματικό ανεύρυσμα με μέγιστη διάμετρο 10 cm.  Η αριστερή νεφρική αρτηρία έβγαινε από το ανεύρυσμα, επομένως, ο ασθενής δεν ήταν κατάλληλος για την κλασική ενδοαυλική αποκατάσταση (α). Λόγω της προχωρημένης ηλικίας και του προηγούμενου καρδιολογικού ιστορικού, δεν μπορούσε να αντέξει ανοικτό χειρουργείο. Έτσι, υποβλήθηκε σε συνδυασμένη ενδοαυλική αποκατάσταση 1) του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής με διχαλωτό μόσχευμα και 2) της αριστερής νεφρικής αρτηρίας με ενδοαυλικό μόσχευμα τύπου chimney (β). Δείτε πώς φαίνεται σχηματικά ένα διπλό chimney στις νεφρικές αρτηρίες, όταν, δηλαδή, και οι 2 νεφρικές αρτηρίες βγαίνουν από το ανεύρυσμα και το κοιλιακό ενδοαυλικό μόσχευμα πρέπει να τις καλύψει (γ, δ).

Ο ρόλος της ενδαγγειακής χειρουργικής στη σύγχρονη αντιμετώπιση των παθήσεων του αορτικού τόξου

Η ενδαγγειακή χειρουργική μπορεί να αντιμετωπίσει, επίσης, ανευρύσματα που εντοπίζονται στο αορτικό τόξο και την κατιούσα θωρακική αορτή.

Για να ενημερωθείτε για τις σύγχρονες μεθόδους αντιμετώπισης, διαβάστε το άρθρο του αγγειοχειρουργού Χρήστου Κάρκου πατώντας το παρακάτω link:

Ο ρόλος της ενδαγγειακής χειρουργικής στη σύγχρονη αντιμετώπιση των παθήσεων του αορτικού τόξου

– ΝΕΑ –
Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής
Τι είναι ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής;
Ο αγγειοχειρουργός Χρήστος Κάρκος είναι δημιουργός ενός ηλεκτρονικού μαθήματος σχετικά με το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής (Πρόγραμμα ARIADNE, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.). Πρόκειται για το διαδραστικό σενάριο ενός ψηφιακού ασθενή (virtual patient) που πάσχει από ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Ο ψηφιακός ασθενής είναι κατάλληλος για τη διδασκαλία και ενημέρωση φοιτητών ιατρικής και νέων γιατρών, επαγγελματιών υγείας, αλλά και του κοινού. Μέσα σε 5 λεπτά το πολύ, μπορεί κανείς να εξοικειωθεί με τη βασική διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών με ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής.

Για να πάτε στον ψηφιακό ασθενή με το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής, πατήστε στο παρακάτω link:

Επίσκεψη ασθενή με ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής στον αγγειοχειρουργό